بیابان زایی، تخریب زمین‌ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که فروپاشی سرزمین را در پی دارد. این وضعیت عمدتاً به علت فعالیت‌های انسانی و تغییرات آب‌وهوایی ایجاد می‌شود.
بیابان زایی، تخریب زمین‌ها در مناطق خشک و نیمه‌خشک است که فروپاشی سرزمین را در پی دارد. این وضعیت عمدتاً به علت فعالیت‌های انسانی و تغییرات آب‌وهوایی ایجاد می‌شود.
به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، بیابانزایی نوعی تخریب زمین است که در پی آن منطقه به زمینی خشک و لم یزرع تبدیل می‌شود. معمولاً چنین منطقه‌ای آب، پوشش گیاهی و حیات وحش خود را از دست می‌دهد. عوامل گوناگونی مانند تغییر اقلیم و فعالیت‌های انسانی در این باره مؤثرهستند. بیابانی شدن یکی از مسائل قابل ملاحظه بوم‌شناسی و زیست‌محیطی در جهان است.
بیابانزایی به گسترش بیابان‌های موجود اشاره نمی‌کند بلکه به این دلیل رخ می‌دهد که اکوسیستم‌های خشک - که بیش از یک سوم مناطق زمین را پوشش می‌دهند - به شدت آسیب پذیر و نامناسب می‌شوند. تضعیف و بی‌ثباتی خاک، جنگل زدایی، رشد بیش از حد کشاورزی و روش‌های آبیاری نادرست، کارایی زمین را از بین می‌برد.
روز جهانی مبارزه با بیابانزایی و خشکسالی هر سال هفدهم ژوئن، به منظور ارتقای آگاهی عمومی از تلاش‌های بین‌المللی برای مبارزه با بیابانزایی برگزار می‌شود. امسال بیست و پنجمین سالگرد این روز است و شعار روز مبارزه با بیابان زدایی سال ۲۰۱۹ «بیایید با هم آینده را رشد دهیم» انتخاب شده است. مدیریت پایدار زمین برای همگان ضروری است. با هم می‌توانیم بهره‌وری بیش از ۲ میلیارد هکتار زمین‌های تخریب شده را بهبود و معیشت بیش از ۱.۳ میلیارد نفر در سراسر جهان را بهبود ببخشیم.
آمارها حاکی از این است که تا سال ۲۰۲۵، ۱.۸ میلیارد نفر کمبود آب مطلق را تجربه خواهند کرد و بخش‌های بسیاری در جهان تحت شرایط آب و هوایی سخت قرار می‌گیرند. تا سال ۲۰۴۵، حدود ۱۳۵ میلیون نفر ممکن است به علت بیابانزایی آواره شوند.
دستور کار ۲۰۳۰ توسعه پایدار اعلام می‌کند که «ما مصمم هستیم از نابودی سیاره از طریق تولید پایدار، مدیریت منابع طبیعی به‌طور مداوم و اقدام فوری برای تغییرات آب و هوایی به منظور حمایت از نیازهای کنونی و نسل‌های آینده جلوگیری کنیم.» از زمان تصویب آن در سال 1994، UNCCD به پیشرفت مدیریت پایدار زمین کمک کرده است. امروزه، ۱۹۷ تن از طرفین این کنوانسیون تحت اقدامات هماهنگ و نتایج محور با اهداف مشخص برای بازگرداندن زمین‌های تخریب شده فعالیت می‌کنند. هدف نهایی حفاظت از سرزمین ما پیشگیری از استفاده بیش از حد از زمین‌های موجود و کاهش خشکسالی است.
جهان به دنبال راهی برای مبارزه بیشتر با پدیده بیابانزایی است. رشد مجدد جنگل در مزارع سراسر جهان، یکی از مواردی است که در برزیل، اندونزی، چین و هند افزایش یافته است.
یافته‌ها نشان می‌دهد که رشد جمعیت و تغییر الگوهای مصرف، فشار بی‌سابقه‌ای بر منابع طبیعی این سیاره وارد کرده است. آمارهای جهانی می‌گوید تقریباً ۱۷۰ کشور همچنان تحت تأثیر بیابانزایی، ویرانی زمین و یا خشکسالی قرار دارند. تهدیدات مکرر و رو به رشد آتش سوزی جنگل‌ها، موج گرما، مهاجرت‌ها، سیلاب، افزایش سطح دریا و عدم امنیت غذا و آب بیشتر مشهود است. بیش از ۷۵ درصد از زمین‌های موجود در حال حاضر تخریب شده‌اند و بیش از ۹۰ درصد آن‌ها تا سال ۲۰۵۰ کاهش می‌یابند. در کل نیمی از حجم اتحادیه اروپا (۴.۱۸ میلیون کیلومتر مربع) سالانه تخریب می‌شود، بیشترین آسیب در آفریقا و آسیا رخ می‌دهد.
در ۲۱ ژوئن ۲۰۱۸، نسخه جدیدی از اطلس جهانی بیابانزایی توسط (JRC) منتشر شد. مسئول مرکز تحقیقات مشترک (JRC)، می‌گوید: طی 20 سال گذشته، از زمان انتشار آخرین نسخه اطلس جهانی بیابانزایی، فشار روی زمین به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. برای حفظ سیاره به‌شدت نیازمند تغییر در نحوه برخورد با این منابع گرانبها هستیم. این نسخه جدید و بسیار پیشرفته اطلس به سیاستگذاران سراسر جهان بینش جامع و قابل دسترسی در زمینه تخریب زمین، علل آن و راه‌حل‌های بالقوه برای مقابله با بیابان زایی و بازگرداندن زمین‌های تخریب شده ارائه می‌دهد."
هر ساله در جهان، ۱۲۰ هزار کیلومتر مربع زمین که معادل نیمی از حجم انگلستان است، به دلیل بیابان زایی نابارور می‌شود. هزینه اقتصادی تخریب خاک برای اتحادیه اروپا سالانه ده‌ها میلیارد یورو برآورد می‌شود. تخمین می‌شود که تغییرات آب و هوایی، میزان تولید جهانی محصولات کشاورزی را تا سال ۲۰۵۰ حدود ۱۰ درصد کاهش دهد. بیشتر این موارد در هند، چین و کشورهای جنوب صحرای آفریقا اتفاق می‌افتد، در حالی‌که تخریب زمین تولید محصول را به نصف کاهش می‌دهد.
در حالی که تخریب زمین یک مشکل جهانی است، مهار آن به راهکارهای محلی نیاز دارد. تعهد و همکاری مؤثر در سطح محلی برای جلوگیری از تخریب زمین و از دست دادن تنوع زیستی ضروری است. گسترش کشاورزی، یکی از دلایل اصلی تخریب زمین است که باید برای آن چاره‌ای جدی اندیشید. بیابان زایی، فاجعه‌ای خاموش است که اثرات شدیدی بر طبیعت و انسانی دارد که در آن زندگی می‌کند.
انتهای پیام