موج‌های گرما، سیل‌های مرگبار و آتش‌سوزی‌های طبیعی، همگی به این معنی است که مردم جهان در حال حاضر حوادث طبیعی شدید مرتبط با تغییر اقلیم را تجربه می‌کنند.

به گزارش سایت خبری محیط زیست ایران (IENA)، از زمان آغاز عصر صنعتی، تصاعد ناشی از سوخت‌های فسیلی باعث به تله افتادن حرارت در اتمسفر زمین شده و در نتیجه میانگین دما ۱.۱ درجه سانتیگراد بالا رفته است.

این انرژی اضافی به طور ناموزونی توزیع و به صورت رویدادهای شدیدی که می‌بینیم ظاهر می‌شود. بعلاوه بدون کاهش تصاعد در جهان، این چرخه ادامه خواهد یافت.

تغییر اقلیم به چهار شکل به رویدادهای شدید آب و هوایی دامن می‌زند.

۱. موج‌های گرمای داغ‌تر و طولانی‌تر

برای درک آثار تغییرات کوچک بر میانگین دما، باید یک منحنی تند مثل قله (منحنی توزیع نرمال) را تصور کنید - دو دامنه انتهایی این منحنی نمایانگر سرما و گرمای شدید هستند و بخش اعظم دما در وسط - بخش برجسته منحنی - متمرکز شده است. اما یک جابجایی کوچک در مرکز به این معنی است که بخش بزرگتری از منحنی دو طیف انتهایی را پوشش خواهد داد و بنابراین موج های گرما، فراوان‌تر و شدیدتر می‌شوند.

به گفته اداره هواشناسی بریتانیا در ۵۰ سال گذشته این موج‌ها در این کشور از نظر طول مدت دو برابر شده‌اند.

موج‌های گرما ممکن است به دلیل یک پدیده دیگر آب و هوایی به نام "گنبد حرارتی" شدیدتر و طولانی شوند.

در یک ناحیه پرفشار، هوای داغ رو به پایین حرکت می‌کند و به تله می‌افتد که باعث می‌شود دما در کل یک قاره به شدت بالا برود.

بعد با ورود یک جبهه طوفان‌زا، پیچ و تاب جت استریم - که متشکل از جریان‌های سریع هواست - جابجا می‌شود. این باعث می‌شود که سرعت حرکت جریان‌های هوا به شدت کم شود و سیستم‌های هوایی ممکن است برای روزهای طولانی در یک نقطه گیر بیافتند و ساکن بمانند.

همین نوع هوای ساکن همچنین مسئول گرمای بی‌سابقه امسال در هند و پاکستان است. پایداری جبهه پرفشار و بارندگی کمتر از حد نرمال، داغ‌ترین ماه مارس در هند را از زمان ثبت رکوردها (۱۲۲ سال اخیر) رقم زد.

کراچی در پاکستان هم داغ‌ترین ماه مارس را در تاریخ رکوردها ثبت کرد. با بالا رفتن تدریجی دما در طول آوریل، پاکستان بار دیگر شاهد شکسته شدن رکوردها بود. جیکوب‌آباد در یک مقطع دمای ۴۹ درجه سانتیگراد را ثبت کرد. دما در بخش های مرکزی و شمال غربی هند هم در این ماه رکورد زد.

در هر دو کشور، هوای داغ تابستانی زودتر و با شدت بیشتر از راه می‌رسد.

در نیمکره جنوبی آرژانتین نیز کشورهای اوروگوئه، پاراگوئه و برزیل همگی موج‌های گرمای بی‌سابقه‌ای را در ماه ژانویه (تابستان نیمکره جنوبی) تجربه کردند و بسیاری نواحی هم داغ‌ترین روز در تاریخ خود را ثبت کردند. در همان ماه، "اونسلو" در ایالت استرالیایی غربی به ۵۰.۷ درجه سانتیگراد رسید، که در کنار یک روز دیگر، مشترکا داغ‌ترین دمای ثبت شده (قابل اعتماد) در نیمکره جنوبی بود.

آمریکای شمالی هم سال پیش موج‌های پایدار گرما را تجربه کرد. در "لیتون" واقع در غرب کانادا دما به ۴۹.۶ درجه سانتیگراد رسید که رکورد قبلی را با اختلاف ۵ درجه شکست. به گزارش "شبکه جهانی انتساب آب و هوا" (دبلیو دبلیو اِی) چنین موج شدیدی از گرما بدون تغییر اقلیم تقریبا غیرممکن بود.

یک نظریه این است که دمای بالاتر در قطب شمال باعث شده است جت استریم کند شود و شکل‌گیری گنبدهای حرارتی را محتمل‌تر کند.

۲. خشکسالی‌های پایدارتر

با شدیدتر و طولانی‌تر شدن موج‌های گرما، خشکسالی‌ها بدتر می‌شود.

باران کمتری در فاصله میان دو موج گرما می‌بارد و برای همین رطوب خاک و ذخایر آبی زودتر خشک می‌شود. این یعنی زمین سریع‌تر داغ می‌شود و هوایی که درست در بالای سطح زمین قرار دارد را گرم‌تر می‌کند.

تقاضا برای آب از جمله برای کشاورزی و مصارف شهری بیشتر می‌شود و فشار حتی بیشتری به ذخایر آبی وارد می‌کند که کمبود بیشتر آب را به دنبال دارد.

۳. سوخت بیشتر برای آتش‌سوزی‌های طبیعی

در چنین شرایطی آتش‌سوزی‌های طبیعی ممکن است در اثر دخالت مستقیم انسان شروع شود اما عوامل طبیعی هم نقش بزرگی بازی می‌کنند.

چرخه آب و هوای شدید و ماندگار که محصول تغییر اقلیم است، رطوبت بیشتر و بیشتری را از زمین و پوشش گیاهی جذب می‌کند. این شرایط خشک، مثل سوختِ آتش‌سوزی عمل می‌کند که ممکن است با سرعتی فوق‌العاده منتشر شود.

فصل آتش‌سوزی در نیمکره شمالی امسال در برخی نواحی خیلی زودتر از زمان عادی شروع شده که ناشی از بارندگی کم و گرمای غیرمعمول است. آتش‌سوزی همین حالا بخش‌هایی از سیبری و آلاسکا را سوزانده و آتش‌سوزی‌هایی غیرعادی در جاهایی مثل غرب نروژ و بریتانیا گزارش شده‌اند.

در عین حلا تاثیر موج‌های گرما بر رشد آتش‌سوزی تابستان گذشته در غرب کانادا به خوبی قابل مشاهده بود.

رشد آتش‌سوزی آنقدر سریع و شدید بود که سیستم آب و هوایی خاص خود را ایجاد کرد. ابرهای عظیمی که به این ترتیب ایجاد شده بود، باعث رعد و برق و آتش‌سوزی‌های تازه شدند.

فراوانی آتش‌سوزی‌های بزرگ طبیعی در دهه‌های اخیر به طرز چشمگیری بیشتر شده است.

به گفته سازمان مستقل "کلایمت سنترال" در مقایسه با دهه ۱۹۷۰، آتش‌سوزی‌های بزرگتر از ده هزار جریب (۴۰ کیلومتر مربع) اکنون هفت بار در غرب آمریکا محتمل‌ترند.

دمای درحال صعود در یک آتش سوزی طبیعی باعث تشکیل ابرهای بزرگ و قدرتمندی می شود که خود آب و هوا را تغییر می دهند

۴. بارندگی‌های شدیدتر و وقوع سیلاب

در چرخه معمول آب و هوایی، هوای داغ باعث ایجاد رطوبت و بخار آب در هوا می‌شود که تشکیل ذرات آب و بارندگی را به دنبال دارد.

با این حال هوا هرچه گرمتر شود، بخار آب بیشتری در اتمسفر وجود خواهد داشت که به تشکیل ذرات بیشتر آب و بارندگی شدیدتر منجر می‌شود که گاه در یک ناحیه کوچک و در فاصله زمانی کوتاهتر خواهد بود.

امسال تا همین حالا سیل در اسپانیا و بخش‌هایی از شرق استرالیا جاری شده است. "بریزین" شاهد تقریبا ۸۰ درصد بارندگی سالانه‌اش ظرف فقط شش روز بود. سیدنی هم در سه ماه بیش از میانگین بارندگی سالانه را تجربه کرد.

و به گفته پیتر گلیک، متخصص آب از آکادمی ملی علوم آمریکا، این رویدادهای شدید بارانی را می‌توان به آثار تغییر اقلیم در سایر نقاط زمین گره زد.

او می‌گوید: وقتی بخش‌هایی که دچار خشکسالی هستند، مثلا سیبری یا غرب آمریکا، گسترش پیدا می‌کنند، این آب در جاهای دیگر و کوچکتری می‌بارد و باعث سیل می‌شود.

به تاکید کارشناسان اقلیمی، آب و هوا همیشه به شدت متغیر است اما تغییر اقلیم باعث شدت بیشتر این تغییرات شده است.

انتهای پیام